Bloeddruk: Wat Is Normaal?

# Bloeddruk: Wat Is Normaal?

Hoge bloeddruk is één van de meest voorkomende gezondheidsproblemen. Maar wat betekenen die cijfers eigenlijk? En wanneer is uw bloeddruk te hoog?

## Wat Is Bloeddruk?

Bloeddruk is de kracht waarmee bloed tegen de vaatwanden drukt. Het wordt uitgedrukt in twee waarden:

### Bovendruk (Systolisch)
- Druk tijdens hartslag
- Eerste/hoogste getal
- Normaal: <130 mmHg

### Onderdruk (Diastolisch)
- Druk tussen hartslagen
- Tweede/laagste getal
- Normaal: <85 mmHg

**Voorbeeld**: 120/80 betekent een bovendruk van 120 en onderdruk van 80.

## Normale Waarden

### Optimaal
- **120/80 of lager**
- Ideaal voor hart en vaten
- Laagste risico op complicaties

### Normaal
- **120-129 / 80-84**
- Gezonde waarden
- Geen behandeling nodig

### Hoog-Normaal
- **130-139 / 85-89**
- Let op leefstijl
- Regelmatig controleren

### Te Hoog
- **140/90 of hoger**
- Behandeling overwegen
- Verhoogd risico

## Factoren Die Invloed Hebben

Uw bloeddruk varieert door de dag door:

### Hoger Bij
- **Stress** en spanning
- **Inspanning** en beweging
- **Koffie** en cafeïne
- **Koude** temperaturen
- **Volle blaas**

### Lager Bij
- **Rust** en ontspanning
- **Warmte**
- **Na eten**
- **'s Nachts** tijdens slaap

**Belangrijk**: Één hoge meting betekent nog geen hoge bloeddruk!

## Risico's Van Hoge Bloeddruk

Langdurig te hoge bloeddruk kan leiden tot:

### Hart
- Hartfalen
- Hartinfarct
- Verdikte hartspier

### Hersenen
- Beroerte (CVA)
- Vasculaire dementie
- Hersenbloeding

### Nieren
- Nierschade
- Verminderde nierfunctie
- Nierfalen

### Ogen
- Netvliesschade
- Gezichtsverlies

## Oorzaken

### Primaire Hypertensie (95%)
Geen duidelijke oorzaak, wel risicofactoren:

- **Erfelijkheid**: Loopt in families
- **Leeftijd**: Kans neemt toe
- **Overgewicht**: Vooral buikvet
- **Beweging**: Te weinig activiteit
- **Zoutinname**: Te veel zout
- **Alcohol**: Overmatig gebruik
- **Roken**: Verhoogt risico
- **Stress**: Chronische spanning

### Secundaire Hypertensie (5%)
Specifieke oorzaken:

- Nierziekten
- Hormonale problemen
- Bepaalde medicijnen
- Slaapapneu

## Symptomen

**Let op**: Hoge bloeddruk geeft vaak GEEN klachten!

### Mogelijk Bij Zeer Hoge Waarden
- Hoofdpijn (vooral 's ochtends)
- Duizeligheid
- Hartkloppingen
- Kortademigheid
- Neusbloedingen

**Daarom**: Regelmatige controles zijn essentieel!

## Behandeling

### Leefstijlaanpassingen

**Altijd eerste stap**:

1. **Gewichtsverlies**: 5-10 kg kan 10 mmHg dalen
2. **Gezonde voeding**: DASH-dieet
3. **Minder zout**: <6 gram/dag
4. **Meer bewegen**: 30 min/dag
5. **Minder alcohol**: Max 1-2 glazen/dag
6. **Stoppen roken**: Direct effect
7. **Stressreductie**: Meditatie, yoga

### Medicatie

Wanneer nodig:

- **Bij waarden >160/100**: Direct behandelen
- **Bij 140-160/90-100**: Na 3 maanden leefstijl
- **Bij risicofactoren**: Eerder starten
- **Meerdere medicijnen**: Vaak nodig

### Soorten Medicijnen

- **Diuretica**: Vochtafdrijvers
- **ACE-remmers**: Vaatverwijders
- **Bètablokkers**: Verlagen hartslag
- **Calciumantagonisten**: Ontspannen vaten

## Thuismeting

### Wanneer Zinvol?
- Controle behandeling
- Bij wisselende waarden
- Voorkomt witte jas-hypertensie

### Hoe Meet U Goed?

1. **Rust**: 5 minuten zitten
2. **Houding**: Rechte rug, voeten plat
3. **Armhoogte**: Ter hoogte van hart
4. **Tijdstip**: Zelfde tijd elke dag
5. **Dubbel**: Twee metingen, gemiddelde noteren

### Waarden Thuismeting

Thuismetingen zijn vaak iets lager:

- **Normaal**: <135/85
- **Te hoog**: ≥135/85

## Preventie

### Vanaf Jong
- Gezond gewicht
- Regelmatig bewegen
- Gevarieerd eten
- Niet roken

### Controle
- **Tot 40 jaar**: Elke 5 jaar
- **40-65 jaar**: Elke 3 jaar
- **65+**: Jaarlijks

## Wanneer Naar De Dokter?

- **Waarden >140/90**: Bij meerdere metingen
- **Snelle stijging**: Opvallende verandering
- **Klachten**: Hoofdpijn, duizeligheid
- **Risicofactoren**: Diabetes, hartziekte

## Conclusie

Hoge bloeddruk is goed behandelbaar. Vroege ontdekking en behandeling voorkomen ernstige complicaties. Laat uw bloeddruk regelmatig controleren en neem leefstijlmaatregelen serieus.

**Vraag tijdens uw volgende bezoek naar een bloeddrukcontrole!**